Prostat biyopsisi nedir ?

Prostat biyopsisi , doktorunuzun kanseri test etmek için prostattan şüpheli doku örneklerinin alınması işlemidir. Prostat, erkeklerde spermi besleyen ve taşıyan sıvı üreten ceviz şeklinde küçük bir bezdir. Bir kan testi veya dijital rektal muayene elde edilen sonuçlar prostat kanseri olabileceğini gösteriyorsa , doktorunuz prostat biyopsisi isteyecektir.

Prostat biyopsisi sırasında prostat bezinizden birkaç doku örneği toplamak için bir iğne kullanılır.

Prostat biyopsisinden alınan doku örnekleri, prostat kanseri belirtisi olan hücre anormallikleri için mikroskop altında incelenir. Kanser varsa, ne kadar hızlı ilerleyebileceğini belirlemek ve en iyi tedavi seçeneklerinizi belirlemek için değerlendirilir.

Bu kanser türü çok yaygındır. Yine de çoğu erkek için genellikle sorun yaratmaz veya kolayca tedavi edilir. Biyopsi yapılmadan prostat kanseri teşhisi konulamaz. 

Prostat bezinin görevi nedir ?

Prostat mesanenin altında ve rektumun önündedir. Üretranın bir kısmını çevreleyen ceviz şeklinde bir bezdir. Üretra penisten idrar ve meni taşıyan kanaldır. Prostat  testislerde üretilen spermleri içeren meni için sıvı üretir.

Boşalma sırasında idrarın içeri girmesini engeller.

Çok büyürse, prostatınız idrarın üretradan geçmesini ve penisten çıkmasını engelleyebilir.

Prostat Biyopsisine  Ne Zaman İhtiyaç Olur ?

PSA testi, yaşınıza göre normalden daha yüksek seviyeler gösteriyorsa

Doktorunuz dijital rektal muayene sırasında şişlikler veya diğer anormallikler bulursa

Daha önce prostat biyopsisi yapıldı ve sonucu normal çıktı , ancak hala yüksek PSA seviyeniz varsa

Önceki bir biyopsi, anormal olan ancak kanserli olmayan prostat doku hücrelerini ortaya çıkardı.

Kan çalışmanızdaki prostat spesifik antijen (PSA) seviyeniz yükselirse veya dijital rektal muayene sırasında anormal bir yumru saptanırsa doktorunuz biyopsi isteyebilir. Dijital rektal muayene sırasında, doktorunuz prostatınızın büyüdüğünü veya şişlik olup olmadığını anlamak için parmağınızı poponuzun yukarısına sokar. Biyopsi öncesi başka bir seçenek de ultrasondur. Prostatın görüntülerini almak  için parmak yerine küçük bir prob yerleştirilir.

PSA düzeyi yükselen, ancak ultrason kılavuzluğunda biyopsisi negatif olan hastalarda MRG eşliğinde prostat biyopsisi kullanılabilir. Yükselen PSA nedeniyle gerçekleştirilen tanısal prostat MRG’sinin ultrasonla kolayca hedeflenemeyecek çok küçük bir anormallik gösterdiği durumlarda da kullanılabilir. Biyopsiye rehberlik edecek bir MR görüntüsü, tedavi gerektirebilecek prostat tümörlerini saptama yeteneğini geliştirebilir.

Prostat Biyopsisine Nasıl Hazırlanılır ?

Prostat biyopsinize hazırlanmak için doktorunuz şunları isteyebilir:

İdrar yolu enfeksiyonunu analiz etmek için bir idrar örneği sağlayın. İdrar yolu enfeksiyonunuz varsa, enfeksiyonu temizlemek için antibiyotik alırken prostat biyopsiniz muhtemelen ertelenecektir.

İşlemden birkaç gün önce, warfarin, aspirin, ibuprofen (Advil, Motrin IB, diğerleri) ve bazı bitkisel takviyeler gibi kanama riskini artırabilecek ilaçları almayı bırakın.

Biyopsi randevunuzdan önce evde bir temizlik lavmanı yapın.

Prosedürden enfeksiyonu önlemeye yardımcı olmak için prostat biyopsinizden önce antibiyotik alın.

Transrektal prostat biyopsisi nasıl yapılır ?

Dizleriniz göğsünüze çekilerek yan yatmanız istenecektir. Karnınızın üstüne yatmanız istenebilir. Bölgeyi temizledikten ve jel uyguladıktan sonra doktorunuz ince bir ultrason probunu rektumunuza nazikçe yerleştirecektir.

Transrektal ultrasonografi, prostatınızın görüntülerini oluşturmak için ses dalgalarını kullanır. Doktorunuz biyopsi ile ilişkili rahatsızlığı azaltmak için enjeksiyonla uyuşturulması gereken alanı belirlemek için görüntüleri kullanacaktır. Ultrason görüntüleri ayrıca prostat biyopsi iğnesini yerine yerleştirmek için kullanılır.

Alan uyuşturulduktan ve biyopsi cihazı yerleştirildikten sonra, doktorunuz yaylı bir iğne ile ince, silindirik doku bölümlerini alacaktır. Prosedür tipik olarak, yaylı iğne her numune aldığında çok kısa bir rahatsızlık hissine neden olur.

Doktorunuz biyopsi için şüpheli bir bölgeyi hedefleyebilir veya prostatınızın çeşitli yerlerinden numuneler alabilir. Genellikle 12 doku örneği alınır. Tüm prosedür genellikle yaklaşık 20 dakika sürer.

Örnek, mikroskop altında incelenecek bir patoloji laboratuvarına gönderilecek. Sonuçların çıkması 1 hafta kadar sürer. Eğer kanser varsa , size Gleason skoru denen bir şey verilecektir. Puanınız ne kadar yüksekse, kanserinizin hızla büyüyüp yayılma olasılığı o kadar yüksektir ve daha agresif bir şekilde tedavi edilmelidir.

Prostat Biyopsisinin Riskleri

Prostat biyopsisi ile ilişkili riskler şunları içerir:

Biyopsi bölgesinde kanama. Prostat biyopsisinden sonra rektal kanama yaygındır.

Meninizdeki kan. Prostat biyopsisinden sonra meninizde kırmızı veya pas renginin fark edilmesi yaygındır. Bu, kanın varlığını gösterir ve endişe nedeni değildir. Meninizdeki kan biyopsiden sonra birkaç hafta devam edebilir.

İdrarınızda kan. Bu kanama genellikle az miktardadır.

İdrar yapma zorluğu. Prostat biyopsisi bazen işlemden sonra idrara çıkma zorluğuna neden olabilir. Nadiren geçici bir idrar sondası takılmalıdır.

Enfeksiyon. Nadiren prostat biyopsisi, idrar yolu veya prostatta antibiyotik tedavisi gerektiren bir enfeksiyona neden olabilir.

Prostat biyopsisi işleminden  sonra

Doktorunuz muhtemelen prostat biyopsinizden sonraki 24 ila 48 saat boyunca sadece hafif aktiviteler yapmanızı önerecektir.

Doktorunuz birkaç gün antibiyotik almanızı önerebilir. Şunları da yapabilirsiniz:

Hafif bir ağrı hissedebilirsiniz ve rektumunuzdan biraz hafif kanama olabilir

Birkaç gün boyunca idrarınızda veya dışkınızda kan olabilir..

Meninizdeki az miktarda kanın neden olduğu meninizin kırmızı veya pas renginde bir renk tonuna sahip olabilir. Bu birkaç hafta sürebilir.

Aşağıdaki durumlarda doktorunuzu arayın:

Ateş, idrar yapma zorluğu, uzun süreli veya ağır kanama, kötüleşen ağrı

Prostat Biyopsisi Sonuçları

Kanser ve diğer doku anormalliklerinin teşhisinde uzmanlaşmış bir doktor (patolog) prostat biyopsi örneklerini değerlendirecektir. Patolog, çıkarılan dokunun kanserli olup olmadığını söyleyebilir ve kanser varsa ne kadar agresif olduğunu tahmin edebilir. Doktorunuz patoloğun bulgularını size açıklayacaktır.

Patoloji raporunuz şunları içerebilir:

Biyopsi örneğinin açıklaması. Bazen kaba tanım olarak adlandırılan raporun bu bölümü, prostat dokusunun rengini ve kıvamını değerlendirebilir.

Hücrelerin açıklaması. Patoloji raporunuz, hücrelerin mikroskop altında nasıl göründüğünü tanımlayacaktır. Prostat kanseri hücreleri, adenokarsinom olarak adlandırılabilir. Bazen patolog anormal görünen ancak kanserli olmayan hücreler bulur. Bu kanserli olmayan durumları tanımlamak için kullanılan kelimeler arasında “prostatik intraepitelyal neoplazi” ve “atipik küçük asiner proliferasyon” yer alır.

Kanser derecelendirmesi. Patolog kanser bulursa, Gleason skoru adı verilen bir ölçekte derecelendirilir. Gleason skorlaması iki sayıyı birleştirir ve 2 (agresif olmayan kanser) ile 10 (çok agresif kanser) arasında değişebilir, ancak aralığın alt kısmı sık kullanılmaz. Prostat biyopsi örneklerini değerlendirmek için kullanılan çoğu Gleason skoru 6 ile 10 arasında değişir. 6 skoru düşük dereceli prostat kanserini gösterir. 7 puan orta dereceli prostat kanserini gösterir. 8’den 10’a kadar olan puanlar yüksek dereceli kanserleri gösterir.