Renkli Doppler Ultrason

Renkli Doppler Ultrason Nedir ?

Renkli Doppler ultrason kanın kan damarından nasıl aktığını görmek için yansıyan ses dalgalarını kullanır. Kollar, bacaklar ve boyun gibi büyük damarlarındaki kan akışını değerlendirilmesine yardımcı olur. Boynun ana arterlerindeki dar alanlarda tıkanmış veya azalan kan akışı gösterebilir.

Ayrıca, bacak damarlarında (derin ven trombozu  ) akciğerlerde  damar tıkanmasına neden olabilen kan pıhtılarını bulabilir. Bu probleme pulmoner emboli denir. Hamilelik sırasında Doppler ultrason bebeğin sağlığını kontrol etmek için doğmamış bir bebekteki kan akışına bakmak için kullanılabilir.

Renkli Doppler ultrason aşağıdaki işlemler için yapılır:

Vücudun  herhangi bir yerinde kan pıhtısı bulunan tıkalı veya daralmış kan damarlarını bulur. Genellikle boyun, kollar ve bacaklar için kullanılır.

Aralıklı bacak ağrısını (azalmış kan dolaşımının neden olabileceği ) kontrol edebilir. Bu, alt ekstremitelerin aterosklerozunun neden olduğu bir durumdur.

Kan dolaşımı ile ilgili bir sorundan kaynaklanabilecek bir darbe veya diğer durum sonrasında kan akışını değerlendirir.

Variköz damarlar ( varis )  veya diğer damar sorunları için kontrol yapılabilir.

Damar greftleri için kullanılabilen damar haritaları. Aynı zamanda bir kol veya bacakta tıkanmayı bypass etmek için kullanılan greftlerin sağlığına da bakılabilir.

Transplante bir böbrek veya karaciğerin kan akış miktarını öğrenilir.

Kan damarı ameliyatından sonra kan akışını izleyin.

Arteryel plakın varlığını, miktarını ve yerinin bulunmasında. Karotis atardamarındaki plak beyindeki kan akışını azaltabilir. Bu, inme riskini artırabilir.

Anne karnındaki  bebeğin  sağlığının kontrol edilmesinde .  Göbek kordonunda, plasentada, fetüsün kalp ve beyindeki kan akışını kontrol edebilir. Renkli doppler  anne karnındaki bebeğin  yeterli oksijen ve besin alıp almadığını gösterebilir.

Renkli Doppler ultrason nasıl yapılır ?

Vücudun hangi bölümünün muayene edildiğine bağlı olarak elbiselerinizin tümünü veya birçoğunu çıkarmanız gerekebilir. İşlem  sırasında kullanmanız için bir bez veya kağıt örtüsü verilecektir.

Karın taramalarında, sırt üstü yatmanız istenecektir.

Göğüs taramaları için boynunuz hafifçe uzatılmış halde arkanıza yaslanacaktır.

Baş-boyun taramaları için başınız bir tarafa çevrilebilir.

İnceleme yapılan  kol veya bacak biraz dışa doğru çevrilecek. Bazen bacak incelemesi yapmak için karnınızaın üstüne yatmanız  istenebilir.

Klinik uygulamalar

Karotis ve Vertebral Arter Renkli Doppler

Ana karotis arter, karotis bifurkasyonu, internal ve eksternal  karotid arterler ve vertebral arterlere yönelik gerçek zamanlı renkli Doppler incelemesi yapılıyor. Ayrıca aterom plakları yüzeyi ve  iç özellikleri, ülserasyon ve  plak içi kanama varlığı açısından analiz edilir.

Renkli Doppler görüntülemede karotis bifurkasyon düzeyindeki normal fizyolojik ters akım ve anormal jet akım  ve türbülans tesbit edilebilir. Ek olarak, tıkalı internal  karotid arter güdüğünde  erken diyastolik ters akım görülmesiyle tıkanıklık  fark edilebilir veya vertebral arterdeki ters akımla subklavyen çalma fenomeni tanınabilir. Ana karotid arter tıkanıklığında aynı taraftaki eksternal karotid arterdeki ters akım ile internal karotid arterin dolumu görülür.

Vertebral arterler orta ve alt boyun düzeyinde foramina transversarium arasında görüntülenir.

Renkli Doppler görüntülemede akım yönü, pulsatilite ve damar çapı tesbit edilir. Subklavyen çalma fenomeni hem semptomatik hem de asemptomatik hastalarda tesbit edilebilir. 

Abdomen

Karaciğer, dalak ve ekstrahepatik portal venöz sistem, üst abdominal aort, çölyak ve superior mezenterik arterler ve böbrekler damarları , gebelikte rahim değerlendirilir.

Üst abdominal renkli Doppler görüntülemesinin ana endikasyonlarından biri portal hipertansiyon değerlendirilmesidir. Portal venöz  tromboz süphesinde , portakaval ve splenorenal anastomoz  değerlendirilmesi, hepatik venin şüpheli trombozunun değerlendirilmesi; ve hepatik transplant alıcılarının ameliyat öncesi ve sonrası görüntülenmesinde kullanılır.

Normal portal ven, 10 ile 30 cm / sn arasındaki hızda  hepatopetal akışa sahiptir. Şiddetli portal hipertansiyonda, portal ven akışı tersine dönebilir.  Siroz ve gastrointestinal kanaması olan hastalarda portal ven trombozu prevalansı % 5 düzeyindedir. 

Mezenterik yetmezlik şüphesinde proksimal çölyak ve superior mezenterik arterlerin değerlendirilmesi önemlidir. 

Hipertansiyon giderek yaygınlaşan bir durumdur. Çoğu hastada hipertansiyonun  bir nedeni bulunamaz  ve esansiyel hipertansiyona sahip olduğu kabul edilir. Renovasküler hipertansiyon veya renal arter darlığının neden olduğu hipertansiyon nadirdir ve tüm hipertansiyon vakalarının % 1 ila % 3’ten daha azını oluşturduğu tahmin edilmektedir.

Bununla birlikte, renovasküler hipertansiyon, cerrahi olarak tedavi edilebilen en sık hipertansiyon nedenidir ve  tedavi edilmezse sonuç böbrek yetmezliği olabilir. böbrek perfüzyonunun azalması renin-anjiyotensin-aldosteron sistemini aktive ettiği gösterildi. Bu da 

sonuçta hipertansiyon gelişimini tetikler.

Renkli Doppler ultrason RVH yönünden şüpheli kişilerin araştırılmasında ilk görüntüleme yöntemidir. 

Alt ekstremitelerin derin ven trombozu sık görülen bir klinik bulgudur ve  tedavi edilmezse kronik postflebitik sendrom gibi sakatlığa neden olan  veya pulmoner emboli gibi  yaşamı tehdit eden  sonuçlara gidebilir. Renkli Doppler  ayrıca postflebitik sendrom ve venöz yetmezlik gibi kronik venöz değişiklikleri olan hastaların değerlendirilmesinde yardımcı olur.

Obstetrikte Renkli Doppler Ultrason

özellikle plasental yetersizlikleri saptamada kullanılmaktadır. Plasental yetersizliklerin perinatal ölüm, intrauterin gelişme geriliği (İUGG) ve preeklampsi (PE) gibi ortaya çıkabilecek sonuçlar ile olan ilişkisi, obstetrikte Doppler uygulamalarının önemini ortaya koymaktadır.

İUGG %1-3 gebelikte izlenir ve perinatal morbidite ve mortalitenin önemli bir sebebidir. İUGG değişken oranlarda fetal kardiyovasküler disfonksiyon ve PE ile birliktedir.

Umbilikal arterdeki artmış impedans ve serebral kan akımdaki azalmış impedans uteroplasental yetmezliğin erken bulguları kabul edilir. UA’da erken diyastolik akımın yokluğu ya da tersine dönmesi ve anormal venöz akım ise geç bulgulardır.