İkili Tarama Testi Nedir ? 

İkili tarama testi,  11-14. hafta tarama testi veya ense kalınlığı testi olarak da bilinen bu test Down sendromu ve Trizomi 18 adı verilen kromozomal anomaliye sahip bebekleri gebeliğin çok erken dönemlerinde saptamaya yönelik bir tarama testidir. Yaşları kaç olursa olsun tüm kadınlar fiziksel veya zeka engelli bebek doğurma riski taşırlar. 

Baş-popo mesafesi(CRL) 45-85 mm olan bebeklerde yapılır.

Henüz küçük olsa da bu haftalar özellikle hayati bazı yapısal bozukluklar ve başta Down sendromu olmak üzere kromozom bozukluklarının tanısında önemlidir.

Tüm tarama testlerinde olduğu gibi bu test te tanı koydurmaz. Sadece hastalık açısından yüksek risk altındaki bebekleri işaret eder ve bu bebeklerde kesin tanıya götüren tanısal testlerin yapılmasını sağlar. Bir başka deyişle testin yüksek risk göstermesi bebekte anomali olduğunun kanıtı olmadığı gibi, riskin düşük çıkması da bebeğin tamamen sağlıklı olduğunu garanti etmez.

İkili Tarama Testi nasıl uygulanır?

Aşağıdaki yapılar değerlendirmeye alınır;

  • Kalp aktivitesi, bebek hareketleri
  • Plasenta(bebek eşi) lokalizasyonu, bebeğin içinde bulunduğu su miktarı
  • Baş-popo mesafesi ölçülerek büyüme takibi
  • Kafa-gövde bütünlüğü
  • Kafa kemiklerinin oluşumu ve  kafa içi yapılar
  • Ön ve arka vücut hatları
  • İki kol ve iki bacağın gözlenmesi
  • Mide, idrar torbası

İkili Tarama Testi İncelemesi İçin Önemi Hatırlatmalar

Sınırlı bir yüzeyden çalışmak tetkik kalitesini ve sonucu olumsuz etkilemektedir. İncelemeye rahat, kolay hareket edebileceğiniz kıyafetlerle gelin. Özellikle kemer takılmış kot pantolon hazırlık sürecini zorlaştırmaktadır.

İncelemeyi yapan uzmanın çok dikkatli ve belli bir disiplin içinde çalışması gerekmektedir. Bu nedenle lütfen;

Cep telefonunuzu kapatınız veya sessiz moduna alınız.

Kendi aranızda sohbet etmeyiniz.

Gebeliğe ait fakat incelemeye etkisi olmayacak sorularınızı takip doktorunuza sorunuz.

Beraberinizde sadece bir refakatçı getiriniz.

İncelemeye çocuk getirmeyiniz.

İkili Tarama Testi Sırasında Yapılan Ölçümler 

Ense Kalınlığı(NT)

Bu haftalarda  bütün bebeklerin ensesinde, cilt altında fizyolojik olarak milimetrik bir sıvı birikmesi vardır. Bu sıvının kalınlığı ölçülür. Bu kalınlıktaki belirgin artış hem kromozomal hem de yapısal bozukluk riskini yükseltmektedir.

Yine de artmış ense kalınlığı olan olguların çok önemli bir kısmı normaldir. Bebeğin büyüklüğüne göre ense kalınlığı sınır değeri değişmekle birlikte 3.5 mm ve üzeri bu haftalar arasındaki her bebek için artmış bir ölçümdür.

Burun kemiğinin varlığı

Down sendromlu bebeklerin yaklaşık yarısında burun kemiği ya hiç gelişmez ya da az gelişir.

Duktus venozus

Göbek kordonundan temiz kan getiren damarın, kalbin sağ kulakçığına gelmeden önce bebek karaciğeri içinden geçen bölümünün renkli doppler kullanılarak incelenmesi.

Ultrasonografinin ardından aynı gün İkili Tarama Testi için anne adayından kan alınır ve plasentadan salgılanan serbest hCG ve PAPP-A adlı iki hormon seviyesi ölçülür.

Down sendromu ve sık görülen diğer kromozomal bozuklukların taranması için, yukarıdaki ultrasonografi bulguları, ikili test değerleri ve anne yaşı bir bilgisayar programında birleştirilerek bu hamileliğe özel bir risk değerlendirmesi yapılır. Bu değerlendirme sonucu anne adayı, alınan sınır değere göre yüksek ya da düşük risk grubuna ayrılır. Bütün verilerin birleştirildiği bu teste Kombine Test denir.

Eğer yüksek risk grubuna giren bütün anne adaylarına kesin test (Amniyosentez-CVS) uygulayabilirsek,  Down sendromu olan bebekleri %90-95 oranında saptamak mümkündür. Unutmamak gerekir ki bir bebekte Down Sendromu olup olmadığını %100 bilmek istiyorsak mutlaka bebeğe ait bir hücre alıp genetik labratuarında incelememiz gerekir.

Bu da ya bebeğin çevresindeki sıvıdan örnek alarak (amniyosentez) ya da plasentadan (bebek eşi) biyopsi(CVS) yapılarak mümkün olmaktadır. Her iki girişim de belli oranlarda bebek kaybı riski taşıdığı için, sadece artmış risk grubuna uygulanmalıdır.

İkili Tarama Testi Sonuçları Nasıl Değerlendirilir ?

İlk trimester tarama sonuçları pozitif veya negatif olarak ve ayrıca Down sendromlu bebek taşıma riskiniz 1/250 gibi bir olasılık olarak verilir.

İkili test  taraması, Down sendromlu bebek taşıyan kadınların yaklaşık yüzde 85’ini doğru bir şekilde tanımlar. Kadınların yaklaşık yüzde 5’inin yanlış pozitif sonucu vardır, bu da test sonucunun pozitif olduğu ancak bebeğin gerçekte Down sendromu olmadığı anlamına gelir.

Test sonuçlarınızı değerlendirirken, ilk trimester taramasının yalnızca Down sendromlu veya trizomi 18’li bir bebek taşıma genel riskinizi gösterdiğini unutmayın. Düşük riskli bir sonuç, bebeğinizin bu koşullardan birine sahip olmayacağını garanti etmez. Aynı şekilde yüksek riskli bir sonuç, bebeğinizin bu koşullardan biriyle doğacağını da garanti etmez.

Test sonucunuz pozitifse , ek testler yapılması gerekecektir.  Örneğin:

Prenatal cell-free DNA (cfDNA) taraması

Bu test, bebeğinizin Down sendromu, trizomi 13 veya trizomi 18 riski altında olup olmadığını belirlemek için annenin kan dolaşımındaki fetal DNA‘yı inceleyen ileri bir kan testidir. Bazı cfDNA tarama biçimleri ayrıca diğer kromozom problemlerini de tarar ve fetal cinsiyet hakkında bilgi sağlar. Normal bir sonuç, daha invaziv bir prenatal tanı testi ihtiyacını ortadan kaldırabilir.

Koryon villus örneklemesi (CVS)

CVS , Down sendromu gibi kromozomal durumları teşhis etmek için kullanılabilir. Boyunca CVS genellikle ilk üç ayında yapılır, test etmek için plasentadan bir doku numunesi alınır. CVS , az oranda  bir düşük yapma riski taşır.

Amniyosentez

Amniyosentez, Down sendromu gibi kromozomal durumları ve spina bifida gibi nöral tüp kusurlarını teşhis etmek için kullanılabilir. Genellikle ikinci trimesterde yapılan amniyosentez sırasında test için amniyotik sıvı örneği alınır.  CVS gibi  , amniyosentez de az oranda  düşük risk taşır.

İkili Tarama Testi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Ultrasonografi Bebeğe Zarar Verir Mi?

Hayır. Cihaz ses dalgalarıyla çalışır. Bu zamana kadar yapılan karşılaştırmalı çalışmalarda ultrasonografiye bağlı artmış bir anomali oranı bildirilmemiştir. Yine de gerekmedikçe çok sık uygulanmamalıdır.

 İnceleme Renkli mi Olacak?

İncelemenin çok önemli bir kısmı siyah-beyaz (2D).  Bu incelemede kullandığımız tek ‘renkli’ kavramı damarlardaki kan akımını incelediğimiz ‘renkli doppler’ dir. Fakat halk arasında ‘renkli ultrasonografi’ tanımı, 3 veya 4 boyutlu (3D/4D) ultrasonografik inceleme yerine kullanılmaktadır. Kullandığımız cihaz 3D/4D özelliği olan gelişmiş bir cihazdır. Bu nedenle bizim için önemli olan 2D kesit kalitesi üst düzeydedir ve yaptığımız incelemeyi kolaylaştırır.

Bebeğin Cinsiyeti Belli Olur Mu?

Uygun kesitlerde görüntü alınabilirse, bebeğin cinsiyetine ait fikir sahibi olabiliriz. Bu dönemde yapılan incelemede yapılan cinsiyet tahminin doğruluk oranı %75 civarındadır.

İdrara Sıkışık Olmak Gerekir Mi?

Çoğunlukla hayır. Rahim ve plasenta pozisyonuna göre idrara sıkışık olmak gerekirse doktorunuz size bilgilendirecektir.

İnceleme Karından Mı Yapılacak?

11-14 hafta taramasını gebelerin %90 lık bir kısmında karından ultrasonografi yeterlidir. Fakat kalan kısımda annenin karın ve rahim yapısı veya bebeğin pozisyonundan dolayı vaginal ultrasonografi gerekebilir.

İkili Tarama Testi Fiyatları 2024

İkili tarama testi fiyatları 2024 hakkında bilgi almak için bizlere hemen ulaşabilirsiniz.

Dr.Abdullah Cevahir
Radyoloji Uzmanı
Hekimoğlu Görüntüleme ve Tanı Merkezi