CEA Testi

CEA testi nedir?

CEA, karsinoembriyonik antijen anlamına gelir. Gelişmekte olan bir bebeğin dokularında bulunan bir proteindir.

CEA seviyeleri normalde doğumdan sonra çok düşer veya kaybolur. Sağlıklı yetişkinlerin vücutlarında çok az CEA olmalı veya hiç CEA olmamalıdır.

Bu test kandaki ve bazen diğer vücut sıvılarındaki CEA miktarını ölçer. CEA bir tür tümör belirtecidir. Tümör belirteçleri , vücutta kansere yanıt olarak kanser hücreleri veya normal hücreler tarafından yapılan maddelerdir.

CEA testi neyi gösterir ?

Yüksek bir CEA seviyesi, belirli kanser türlerinin bir işareti olabilir. Bunlara kolon ve rektum, prostat, yumurtalık, akciğer, tiroid veya karaciğer kanserleri dahildir. Yüksek CEA seviyeleri ayrıca siroz , kanserli olmayan meme hastalığı ve amfizem gibi bazı kanserli olmayan durumların bir işareti olabilir.

CEA testi size ne tür bir kansere sahip olduğunuzu ve hatta kanser olup olmadığınızı söyleyemez. Bu nedenle test kanser taraması veya teşhisi için kullanılmaz. Ancak size zaten kanser teşhisi konduysa, bir CEA testi tedavinizin etkinliğini izlemenize ve/veya hastalığın vücudunuzun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını bulmanıza yardımcı olabilir.

CEA testine neden ihtiyacım var?

Size kanser teşhisi konduysa bu teste ihtiyacınız olabilir. Hekiminiz, tedaviye başlamadan önce ve ardından tedaviniz boyunca düzenli olarak sizi test edebilir. Doktorunuz CEA testi ile  tedaviden ne kadar fayda gördüğünüzü anlamasına yardımcı olabilir. Tedaviyi tamamladıktan sonra da bir CEA testi yaptırabilirsiniz. Test, kanserin nüks edip etmediğini göstermeye yardımcı olabilir.

CEA testi sırasında ne olur?

Önceden bir hazırlık yapmanıza gerek yok. Aşağıdaki durumlarda doktorunuza söyleyiniz:

Sigara kullanıyorsanız, hamileyseniz, aspirin veya pıhtılaşmayı engelleyen ilaç kullanıyorsanız , ayrıca aldığınız ilaçlar hakkında doktorunuza bilgi verin. Reçetesiz satın aldığınız vitaminleri, takviyeleri ve ilaçları da doktorunuza bildirin.

CEA genellikle kanda ölçülür. CEA kan testi sırasında, bir sağlık görevlisi küçük bir iğne kullanarak kolunuzdaki bir damardan kan örneği alacaktır. İğne yerleştirildikten sonra, bir test tüpüne veya şişeye az miktarda kan alınır. İğne içeri girdiğinde veya dışarı çıktığında biraz acı hissedebilirsiniz. Bu genellikle beş dakikadan az sürer.

CEA testi hakkında bilmem gereken başka bir şey var mı?

Birçok kanser CEA üretmez. CEA sonuçlarınız normal olsa da, hala kanseriniz olabilir. Ayrıca, yüksek CEA seviyeleri kanserli olmayan bir sağlık durumunun işareti olabilir. Ek olarak, sigara içen kişilerde genellikle normal CEA seviyeleri daha yüksektir.

CEA Testi Normal Sonuçları

Normal aralık 0 ila 2,5 ng/mL’dir (0 ila 2,5 µg/L).

Sigara içenlerde biraz daha yüksek değerler normal kabul edilebilir (0 ila 5 ng/mL veya 0 ila 5 µg/L).

Kan örneğiniz bir laboratuvara gönderilecek. Özel makineler kanser için kontrol edecek.

Sonuçlar laboratuvarlar arasında farklılık gösterebilir. Zamanla artan normalden daha yüksek bir CEA seviyesi, kanserinizin büyüdüğünü veya tedaviden sonra geri geldiğini gösterebilir.

Ancak yüksek CEA seviyeleri her zaman kanser olduğunuz anlamına gelmez. Bu diğer koşullar da seviyeleri artırabilir:

meme  kistleri, bir solunum bozukluğu olan kronik obstrüktif akciğer hastalığı, yumurtalık veya apendiksin müsinöz kistadenomu, kolesistit ve divertikülit gibi enfeksiyonlar, ishale , ağrıya , kilo kaybına neden olan inflamatuar bağırsak hastalığı, karaciğer hastalığı, akciğer sorunları, ülserler, pankreatit

Hamileyseniz veya sigara içiyorsanız, normal seviyenizden daha yüksek seviyelere sahip olabilirsiniz.

CEA Testi Anormal Sonuçları Ne Anlama Geliyor?

Yakın zamanda belirli kanser için tedavi gören bir kişide yüksek CEA seviyesi, kanserin nüks ettiği anlamına gelebilir. Normalden daha yüksek bir seviye aşağıdaki kanserlerden kaynaklanabilir:

Meme kanseri, üreme ve idrar yolları kanserleri, kolon kanseri, akciğer kanseri, pankreas kanseri, tiroid kanseri.

Normalin üzerindeki CEA seviyesi tek başına yeni bir kanser teşhisi koyamaz. Daha fazla test gereklidir.

Artmış CEA seviyesi ayrıca şunlardan da kaynaklanabilir:

Karaciğerde ve safra kesesi sorunları (siroz) veya safra kesesi iltihabı (kolesistit), ağır sigara içiciliği, iltihaplı bağırsak hastalıkları (örn.ülseratif kolit veya divertikülit), akciğer enfeksiyonu, pankreas iltihabı (pankreatit), mide ülseri.

CEA Testi Kullanım Alanları ve Endikasyonlar

Hekiminiz , aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli durumlarda CEA seviyelerini test edebilir.

Kanser tedavisini izlemek için: Seri CEA seviyelerinin izlenmesi, tedavinin etkinliğinin izlenmesine yardımcı olabilir.

CEA seviyeleri düşüyorsa, bu genellikle bir tümörün tedaviye yanıt verdiği anlamına gelir. Seviyeler artıyorsa, tümörün ilerlediği anlamına gelebilir.

Bu nedenle kanser tedavisinin başlangıcında genellikle CEA temel test olarak istenir.

Kanser nüksünü izlemek için : 

CEA seviyeleri normalse ve yükseliyorsa, bu bir tümörün nüks ettiği anlamına gelebilir. Testin önemli bir kullanımı, kolon kanseri için iyileştirici tedaviden sonra nüksü saptamaktır .

Kanser evrelemesi: 

Daha küçük tümörler daha düşük CEA seviyelerine sahip olabilirken, daha büyük tümörler daha yüksek seviyelere (daha fazla tümör yükü) sahip olabilir. Kanserin evresini anlamak, en uygun tedavileri seçmede önemlidir. 2018 yılında yapılan bir araştırma, CEA’nın kolon kanserinin evresi (en azından evre I ila III) ile iyi korele olduğunu bulmuştur. 

Kanserin belirli bölgelere yayılıp yayılmadığını görmek için: Vücudun bazı bölgelerine yayılma ( metastaz ), CEA’nın çok daha yükselmesine neden olabilir. Örneğin, plevral boşluğa ( malign plevral efüzyon ile ), periton boşluğuna (karın içinde) veya merkezi sinir sistemine metastaz sıklıkla çok yüksek CEA seviyelerine yol açar.

Prognozu tahmin etmek için : 

Kolon kanseri cerrahisinden sonra yükselen CEA seviyeleri daha kötü bir prognoza işaret edebilir. CEA ayrıca küçük hücreli dışı akciğer kanseri ve meme kanseri ile ilgili prognozu tahmin etmeye yardımcı olabilir .

Teşhiste yardımcı (ek test) olarak: CEA seviyeleri kanseri teşhis edemese de, teşhis koymaya yardımcı olabilecek bir parçasıdır.

Belirli insanlar için bir tarama testi olarak: CEA seviyeleri genel popülasyonda yararlı tanı araçları olarak kabul edilmez, ancak bu test bazı kalıtsal kolorektal kanser sendromları olan kişilerde kanser taraması için istenebilir.

CEA testinin sınırlamaları

CEA testinin önemli bir sınırlaması, tüm kanserlerde artmaması ve kanserin erken evrelerinde bulunma olasılığının yüksek olmamasıdır. Etkili bir tarama testi olmamasının bir nedeni de budur. Örneğin, ileri kolon kanserlerinin kabaca yüzde 70 ila yüzde 80’inde bulunur, ancak erken evre kolon tümörlerinin yalnızca yüzde 25’inde bulunur.

CEA Testinin Yanlış Pozitif Sonuçları 

Ayrıca CEA’yı artırabilen ve yanlış pozitif sonuçlara yol açan birçok iyi huylu (kanserli olmayan) ve enflamatuar durum vardır.

CEA seviyelerindeki artışla ilişkili iyi huylu koşullar şunları içerir:

sigara kullanımı , KOAH, pankreatit, Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları hepatit, karaciğer sirozu, peptik ülser hastalığı, safra kesesi iltihabı (kolesistit)

Akciğer enfeksiyonları,hipotiroidizm, kolon polipleri,İyi huylu meme hastalığı

Diğer bir sınırlama, CEA seviyelerinin test sırasında bir tümörde neler olduğunu yansıtmayabilmesidir. Örneğin, kemoterapi sırasında ve sonrasında CEA seviyeleri çok yüksek olabilir.

Kanser hücreleri öldükçe , CEA kan dolaşımına salınır. Bir tümör iyi yanıt verse bile, tedaviden birkaç hafta sonra seviyeler yüksek kalabilir.

CEA Testini Tamamlayıcı Testler

CEA seviyeleri kanseri izlemek için tek başına kullanılmaz, bunun yerine semptomlar, fiziksel bulgular, diğer tümör belirteçleri veya biyolojik belirteçler ve kanseri değerlendirmek ve tedaviyi planlamak için görüntüleme çalışmaları (CT taraması gibi) ile birlikte kullanılır.