Antidiüretik hormon ( ADH ) testi

Antidiüretik hormon testi

Antidiüretik hormon kan testi, kandaki antidiüretik hormon (ADH) seviyesini ölçer.

Antidiüretik hormon (ADH), vücuttaki  su miktarını düzenlemeye yardımcı olur. Kandaki atıkları filtrelerken böbreklerin geri emdiği su miktarını kontrol etmek için çalışır. Bu hormona arginin vazopressin (AVP) de denir.

Beyin tabanındaki bir alan olan hipotalamus ADH üretir. Vücuttaki sensörler, kan hacminizin ne zaman değiştiğini ve daha fazla ADH’ye ihtiyaç duyduğunu algılar. Bu sensörler beyninizle konuşur ve hipofiz bezi kan dolaşımınıza ADH salgılar.

ADH böbreklere ulaştığında, su tasarrufu yapmaları ve daha konsantre idrar üretmeleri için sinyal verir. Vücuta tutulan suyun kanı sulandırmak, kanın ozmolalitesini düşürmek‌, kan hacmini artırmak , kan basıncını yükseltmek gibi etkileri vardır. 

Eğer vücuttaki su dengesi sağlanmazsa, beyin susuzluk sinyali verir, bu nedenle su içme isteği artar. Su dengesini yeniden sağlamak için yeterli değilse, susuzluk uyarılır, böylece etkilenen kişi daha fazla su içebilir.‌

Birçok sağlık durumu, vücudun salgıladığı  ADH miktarını veya böbreklerin buna tepki verme şeklini etkiler. Vücutta çok fazla veya çok az ADH üretimi olabilir. Vücudunuz yeterince ADH üretmiyorsa veya böbrekleriniz buna yanıt vermiyorsa, vücudunuz idrar çıkışında çok fazla su kaybeder. Düşük ADH belirtileri ;  aşırı susuzluk , sık idrara çıkma, dehidrasyon‌, yüksek kan sodyum seviyeleri‌dir.

Vücut çok fazla ADH üretiyorsa ve su tutuluyorsa, kan hacminiz artar. Mide bulantısı,  baş ağrısı, oryantasyon bozukluğu ,yorgunluk ve halsizlik, düşük kan sodyum seviyeleri gibi bulgular ortaya çıkar. 

Vücut yeterince ADH üretmiyorsa buna diabetes insipidus denir ve iki türü vardır. Nefrojenik diyabet insipidus, böbreklerinizin ADH’ye yanıt verememesiyle karakterizedir. Kalıtsal olabilir, ancak aynı zamanda daha büyük sağlık koşullarının bir belirtisidir.

Alternatif İsimler  Arginin vazopressin; Antidiüretik hormon; AVP; vazopressin

ADH Testi Nasıl Yapılır?

ADH testi kan örneği alınarak bu kan örneği içerisinde ADH düzeyi ölçülerek yapılır.

Test özel bir hazırlık gerektirmez. 

İğne ile kan alındığında iğnenin battığı bölgede hafif bir ağrı veya acı hissedebilirsiniz. Kan alındıktan sonra bölgede biraz zonklama hissedebilirsiniz. Bunların tamamı kısa süre içerisinde kendiliğinden düzelecektir.

Testten önce kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuzla konuşun. Birçok ilaç ADH seviyesini etkileyebilir: diüretikler, tansiyon ilaçları, insülin, nikotin, steroidler, barbitüratlar, desipramin, morfin, nikotin, amitriptilin, karbamazepin, asetaminofen,metformin, tolbutamid, aspirin, teofilin, steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar, lityum, fenitoin bu ilaçlardır. Ayrıca alkol de ADH seviyesini etkiler.

ADH Testi Neden Yapılır?

ADH, beynin hipotalamus adı verilen bir bölümünde üretilen bir hormondur. Daha sonra depolanır ve beynin tabanındaki küçük bir bez olan hipofizden salınır. ADH, idrarla atılan su miktarını kontrol etmek için böbrekler üzerinde hareket eder.

Doktorunuz  ADH seviyenizi etkileyen aşağıdakiler gibi bir bozukluğunuz olduğundan şüphelendiğinde ADH kan testi istenir:

Vücudunuzda şişmeye veya şişkinliğe neden olan sıvı birikmesi (ödem)

Aşırı miktarda idrar

Kanınızdaki düşük sodyum (tuz) seviyesi

Yoğun veya kontrol edilemeyen susuzluk

Bazı hastalıklar ADH’nin normal salınımını etkiler. Hastalığın nedenini belirlemek için kandaki ADH düzeyi test edilmelidir. ADH, bir hastalığın nedenini bulmak için su kısıtlama testinin bir parçası olarak ölçülebilir.

Santral diyabetes insipidus, hipofiz bezinin yeterli ADH üretmediği durumu ifade eder. Şunlardan kaynaklanabilir: kalıtsal genetik kusur, kafa travması, beyin tümörü , enfeksiyon

Çok fazla ADH salgılanması , uygunsuz antidiüretik hormon sendromu (SIADH) adı verilen bir durumdur. SIADH’niz varsa, ADH ara sıra kanınıza salınır. Bazen doğru miktarda salgılar, bazen de vücudunuzun ihtiyaç duyduğundan çok daha fazlasını salgılar.

ADH Düzeylerinizi Belirleme

ADH testi tek başına durumunuzu teşhis etmez. Bununla birlikte, doktorunuz santral diyabet insipidus, nefrojenik diyabet insipidus ve SIADH arasında ayrım yapmak için testler yapabilir. 

Doktorunuz ADH seviyelerinizin yanlış olduğundan şüphelenirse, su yükleme veya su yoksunluğu testi yapabilir. ADH test sonuçlarının herhangi bir sağlık durumunu teşhis etmediğini unutmayın. Doktorunuz, tıbbi geçmişiniz ve fizik muayenenizle birlikte diğer semptomları ve laboratuvar çalışmalarını değerlendirir. Enfeksiyon gibi, yüksek veya düşük ADH düzeylerinin semptomlarını iyileştirecek başka bir sağlık durumu için tedavi alabilirsiniz.‌

Su yoksunluğu testi. Evde kendi kendinize teşhis koymaya çalışmayın. Su yoksunluğu testi sadece tıbbi gözetim altında yapılmalıdır. Doktorunuz bir süre sıvı içmeyi bırakmanızı isteyebilir. Zaman geçtikten sonra kan testi yapılır.

Doktorunuz, ilave ADH’nin yanı sıra vücudunuzun kısıtlı sıvılara tepkisini izlemek için sentetik bir ADH enjekte edebilir ve belirli aralıklarla kan alabilir. Dehidrasyon mümkündür, bu nedenle teste başlamadan önce endişeleriniz hakkında doktorunuzla konuşun.

Su yükleme testi. Su yoksunluğu testine benzer şekilde bu testin de tıbbi gözetim altında yapılması gerekir. Doktorunuz size belirli miktarlarda su içirir. Prosedür boyunca kanınızdaki ve idrarınızdaki değişiklikleri izlerler. Su yükleme testi ile doktorunuz, gerektiği kadar idrar üretmeyeceğinizi tahmin eder.

Normal Sonuçlar

ADH için normal değerler 1 ila 5 pg/mL (0,9 ila 4,6 pmol/L) arasında değişebilir.

Normal değer aralıkları, farklı laboratuvarlar arasında biraz farklılık gösterebilir. Bazı laboratuvarlar farklı ölçümler kullanır veya farklı numuneleri test edebilir. 

Anormal Sonuçlar Ne Anlama Geliyor?

ADH’nin yapıldığı beyinden veya vücudun başka bir yerinden çok fazla ADH salındığında normalden daha yüksek bir seviye oluşabilir. Buna uygunsuz ADH sendromu (SIADH) denir.

SIADH’nin nedenleri şunlardır: beyin hasarı veya travma , beyİn tümörü, ameliyat sonrası sıvı dengesizliği, beyindeki enfeksiyon veya beyni çevreleyen doku, akciğerlerde enfeksiyon

bazı nöbet ilaçları, ağrı kesici ilaçlar ve antidepresanlar gibi bazı ilaçlar, küçük hücreli akciğer kanseri, inme, kalp yetmezliği, karaciğer yetmezliği veya bazı böbrek hastalığı olan kişilerde normalden daha yüksek bir ADH seviyesi bulunabilir.

Normalden daha düşük bir seviye şunları gösterebilir:

Hipotalamus veya hipofiz bezinde hasar

Santral diabetes inspidus (böbreklerin su tutamaması durumu)

Aşırı susuzluk (polidipsi)

Kan damarlarında çok fazla sıvı (hacim aşırı yüklenmesi)