Akciğer tomografisi nedir?

Tomografi  bir tür görüntüleme testidir. Göğüs bölgesindeki organ ve yapıların ayrıntılı görüntülerini oluşturmak  için X-ışını ve bilgisayar teknolojisini kullanır. Bu görüntüler normal röntgenlerden daha ayrıntılıdır. Göğüs organlarının yaralanmaları veya hastalıkları hakkında daha fazla bilgi verebilirler.

Bilgisayarlı tomografi taramasında, X-ışını tüpü vücudunuzun etrafında bir daire içinde hareket eder. Akciğerlerden  ve göğüs bölgesinden kesit adı verilen birçok görüntü alır. Bir bilgisayar bu görüntüleri işler ve bir monitörde görüntüler.

Tomografi çekimi sırasında bazı durumlarda kontrast madde kollanılabilir. Bu, vücudunuzun bölümlerinin görüntüde daha iyi görünmesini sağlayacaktır.

Akciğer ve solunum yolu problemlerini teşhis etmek için kullanılabilecek diğer ilgili prosedürler arasında bronkoskopi , bronkografi, göğüs floroskopisi , göğüs röntgeni , göğüs ultrasonu , akciğer biyopsisi , akciğer taraması , mediastinoskopi , oksimetri , tepe akış ölçümü , pozitron emisyon tomografisi( PET) taraması  , plevral biyopsi , pulmoner anjiyogram , solunum fonksiyon testleri , sinüs röntgeni  ve torasentez yer alır.

Akciğer tomografisi neden yapılır ?

Göğüs bölgesindeki organları değerlendirmek ve aşağıdakileri kontrol etmek için akciğer tomografi çekimi yapılabilir:

Yaralanmalar, intratorasik kanama, enfeksiyonlar, nefes darlığı , ağızdan kan gelmesi, tümörler ve diğer lezyonlar, açıklanamayan göğüs ağrısı

Röntgen veya fizik muayene gibi başka bir muayene türü şüpheli durumlarla karşılaşılırsa bunları aydınlatmak için tomografi çekimi yapılabilir.

Bu görüntüleme yöntemi ayrıca torasik organların veya tümörlerin biyopsileri sırasında iğnelere kılavuzluk etmek için de kullanılabilir. Biyopsi, laboratuvarda incelenebilmesi için küçük bir doku parçasının alınmasıdır. Göğüsten bir sıvı örneğinin alınmasına yardımcı olmak için BT taramaları da yapılabilir. Tedaviden önce ve sonra göğüsteki tümörlere ve diğer durumlara dikkat etmede faydalıdırlar.

Akciğer tomografisi çekiminin riskleri nelerdir?

Tomografi çekimi sırasında kullanılan radyasyon miktarını doktorunuza sorarak bu konuda bilgi isteyebilirsiniz. Radyasyona maruz kalma geçmişinizin bir kaydını tutmak iyi bir fikirdir. Doktorunuza  önceki tomografi çekimleri ve diğer röntgen türleri hakkında bilgi verin. Radyasyona maruz kalma riskiniz, uzun bir süre boyunca toplam röntgen muayenesi veya tedavi sayısıyla ilgili olabilir.

Hamileyseniz veya hamile olabileceğinizi düşünüyorsanız, bunu doktorunuza mutlaka  bildirin. Hamilelik sırasında radyasyona maruz kalmak doğum kusurlarına neden olabilir. Emziriyorsanız, doktorunuza yine  bildirin. İşlemden sonra kullanmak için anne sütünü sağıp saklamanız gerekip gerekmediğini sorun.

Kontrast madde kullanılırsa, kontrast maddeye karşı alerjik reaksiyon gösterme riskiniz vardır. Herhangi bir kontrast maddeye karşı reaksiyonunuz olup olmadığını veya herhangi bir böbrek probleminiz olup olmadığını doktorunuza söyleyin.

Böbrek yetmezliğiniz veya başka böbrek sorunlarınız varsa, doktorunuza bildirin. Bazı durumlarda kontrast madde böbrek yetmezliğine neden olabilir. Bu, özellikle hastanın altta yatan böbrek sorunları varsa veya susuz kalmışsa geçerlidir.

Kontrast madde ile  birlikte metformin adı verilen diyabet ilacını alırsanız, metabolik asidoz geliştirme riskiniz vardır. Bu, kan pH’ında güvenli olmayan bir değişikliğin olduğu bir durumdur. Böbrek hastalığı olan kişiler, kontrasta maruz kaldıktan sonra böbrek hasarına daha yatkındır.

Özel tıbbi sorunlarınıza bağlı olarak başka riskler olabilir. İşlemden önce doktorunuzun tüm tıbbi sorunlarınızı bildiğinden emin olun.

Bazı şeyler akciğer tomografi taramasının görüntülerinde bozulmalara ve artefakta neden olabilir. Bunlar:

Yakın tarihli bir baryum çalışmasından dolayı  yemek borusunda  baryum artığı kalması, göğüs bölgesinde vücut piercingi, göğüs bölgesinde cerrahi klipsler veya kalp pili gibi metalik nesneler.

Akciğer tomografi çekimine  nasıl hazırlanırım?

Hekimoğlu görüntüleme merkezinde bilgisayarlı tomografi  çekimi yaptırıyorsanız, randevunuzu alırken size bazı özel talimatlar verilecektir.

Hamileyseniz veya hamile olabileceğinizi düşünüyorsanız, muayeneyi planlamadan önce lütfen doktorunuza danışın. 

Hasta önlüğü giymeniz istenebilir. Eğer öyleyse, sizin için bir önlük sağlanacaktır.Lütfen tüm piercingleri çıkarın ve tüm mücevher ve değerli eşyalarınızı evde bırakın.

İlaçlı Akciğer tomografisi

Tomografi taramaları en sık kontrast madde ile ve kontrast madde olmadan yapılır. Kontrast medya, radyoloğun vücudun içinin görüntülerini görme yeteneğini geliştirir.

Bazı hastalarda iyot bazlı kontrast madde kullanılmamalıdır. Böbrek fonksiyonunuzla ilgili sorunlarınız varsa, lütfen randevu alırken erişim merkezi temsilcisini bilgilendirin. Taramayı kontrast madde olmadan gerçekleştirebilir veya alternatif bir görüntüleme muayenesi yaptırabilirsiniz.

İlaçlı tomografi taramasının en yaygın türü, IV kontrasta ek olarak, muayeneniz başlamadan önce bir kontrast madde içmenizi gerektiren çift kontrast çalışmasıdır. Ne kadar fazla kontrast içebilirseniz, radyologun sindirim sisteminizi görselleştirmesi için görüntüler o kadar iyi olur.

Herhangi bir kontrast maddeye karşı alerjik reaksiyon geçmişiniz varsa, tomografi taramanızı planlarken lütfen erişim merkezi temsilcisini bilgilendirin. Geçmişte herhangi bir kontrast maddeye karşı şiddetli veya anafilaktik reaksiyon gösterdiyseniz IV kontrast uygulanmayacaktır. Geçmişte hafif ila orta dereceli reaksiyonlar yaşadıysanız, muhtemelen BT taramasından önce ilaç almanız gerekecektir. Bu planlar, çekiminizi  planladığınızda sizinle ayrıntılı olarak konuşulacaktır. 

Doktorunuz ilaçsız bir tomografi taraması istediyse , muayenenizden önce yiyebilir, içebilir ve reçeteli ilaçlarınızı alabilirsiniz. Doktorunuz ilaçlı bir tomografi  taraması istediyse , tomografi taramanızdan üç saat önce hiçbir şey yemeyin . Berrak sıvılar içmeniz teşvik edilir. Ayrıca reçeteli ilaçlarınızı muayenenizden önce de alabilirsiniz.

Şeker hastaları tarama saatinden üç saat önce hafif bir kahvaltı veya öğle yemeği yemelidir. Diyabet için ağızdan aldığınız ilaca bağlı olarak , tomografi taramasından sonraki 48 saat boyunca ilacı kullanmayı bırakmanız istenebilir. 

Tüm hastalar reçeteli ilaçlarını her zamanki gibi alabilirler.

Tıbbi durumunuza bağlı olarak doktorunuz başka özel hazırlıklar talep edebilir.

Sigara kullanımı  önde gelen önlenebilir ölüm nedenidir. Sigara kullanıyorsanız ve bırakmayı düşünüyorsanız, şimdi hemen bırakın. Yakın zamanda sigarayı bıraktıysanız, akciğer değerlendirmesi ve akciğer  röntgeni veya BT taraması planlayın. Bu, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, pulmoner nodüller veya akciğer kanserini ekarte etmeye veya diğer belirti ve semptomlar ortaya çıkmadan önce bunları teşhis etmeye yardımcı olabilir.