Kemik Yoğunluğu Ölçümü

Kemik yoğunluğu ölçümü nedir ?

Kemik Yoğunluğu Ölçümü; Osteoporozun (kemik erimesi) kesin olarak saptanabilmesi için dual-energy x-ray absorptiometry (DXA veya DEXA) adı verilen, x-ışını teknolojisinin daha da güçlendirilmiş bir formu kullanılmaktadır.

Bugün kemik mineral yoğunluğunun (BMD) ölçümünde DEXA kemik dansitometrisi doğruluğu kanıtlanmış bir yöntemdir. DEXA kemik kaybının ölçümünde çabuk ve ağrısız bir işlemdir. Sıklıkla en riskli bölgeler olan alt omurga ve kalça ölçümleri yapılır. Gerektiğinde önkol ve tüm vücut değerlendirilmeleri de eklenir.

Kemik yoğunluğu ölçümü kullanım alanları nelerdir?

DEXA kemik dansitometrisi, sıklıkla menopoz sonrası kadınları etkileyen ancak erkeklerde de görülebilen osteoporozun tanısında kullanılmaktadır.

Osteoporoz, kemiklerin daha ince ve daha kırılgan hale gelmesine neden olan, derece derece kalsiyum kaybı ile giden bir hastalıktır. DEXA ayrıca kemiklerin kırılma riskini de ortaya koyar.

Eğer kemik yoğunluğunuz düşük bulunursa kemik kırıklarından korunmak için bir tedavi planı uygulanmalıdır. Yanı sıra DEXA osteoporoz ve kemik kaybına yol açan diğer durumlarda tedaviye verilen cevabın değerlendirilmesinde de etkilidir.

Eğer sizde de aşağıdaki osteoporoz risk faktörleri var ise kemik yoğunluğu testi yaptırmanız kesinlikle önerilmektedir:

· 60 yaş üstü olma

· Menopoz sonrası dönem

· Sigara kullanımı

· Fazla miktarda alkol tüketimi

· Düşük fizik aktivite

· Uzun süreli yatak istirahati

· Düşük kalsiyum ve Vitamin D içeriği olan gıdalarla beslenme

· Kemik kaybına yol açtığı bilinen  ilaçlar,

· Kronik hastalıklar; karaciğer – böbrek yetmezliği, anorexia nervosa, malabsorbsiyon sendromları (Çöliak veya Crohn hastalığı gibi), böbrek transplantasyonu sonrası, paratiroid hormonun çok salgılanmasına neden olan durumlar, hipertiroidi, Cushing sendrom, artritler

· Ailede osteoporoz öyküsü

· Boy kısalması

· Düşük vücut ağırlığı

· Daha önce hafif bir travma sonrası kemik kırığı hikayesi

Kemik yoğunluğu ölçümü esnasında ne hissedeceğim?

DEXA kemik dansitometrisi basit ve ağrısız bir tetkiktir. Tetkik sırasında cihazın kolunun ölçüm yapmak için vücudunuzun üzerinden geçtiği esnada, kaliteli görüntü elde edebilmek için hareketsiz durmanız önemlidir.

Kemik yoğunluğu ölçümü nasıl yorumlanıyor?

DEXA kemik yoğunluğu ölçümü sonuçları medikal imajların elde edilmesi ve yorumlanması konusunda eğitimli ve tecrübeli olan radyologlar tarafından değerlendirilir.

DEXA sonuçları hakkındaki yorumlar ile birlikte imzalı bir rapor da verilir. Genellikle sonuçlar birkaç gün içerisinde hazırlanır.

Kemik yoğunluğu ölçümü sonuçları iki skor formundadır:

T skor – Bu sayı aynı cinsiyette maksimum kemik yoğunluğuna sahip genç erişkin ile karşılaştırıldığında hastanın kemik yoğunluğu düzeyini gösterir.

-1’in üzerindeki değerler normaldir.

-1 ile -2.5 arasındaki değerler kemik kaybının ilk safhası olan osteopeni’yi gösterir.

-2.5’tan küçük değerler ise osteoporoz lehine yorumlanır. Kemik kırığı oluşma riskini tahmin etmek için kullanılır.

Z skor – Bu sayı aynı yaş grubunda, aynı ölçülerde ve aynı cinsiyetteki bireyler ile karşılaştırıldığında hastanın kemik miktarını gösterir. Alışıldık değerlerin dışında yüksek ve alçak bulunması ileri tetkik gerektirir.